Η Ερμούπολη της Σύρου, μια πόλη με νεοκλασικά κτίρια και αρχοντικά πλούσιας αρχιτεκτονικής –η οποία χαρακτηρίζεται στο μεγαλύτερο μέρος της από δυτικά πρότυπα και στοιχεία– κοσμείται από το Δημαρχιακό Μέγαρό της. Η μεγαλοπρέπεια του Δημαρχείου «ξετυλίγεται» σιγά-σιγά από την οδό Ελ. Βενιζέλου, η οποία οδηγεί από το λιμάνι στην κεντρική πλατεία της πόλης, την πλατεία Μιαούλη – άλλοτε πλατεία Όθωνος προς τιμήν του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα Δημαρχεία της χώρας και είναι έργο –μάλιστα χαρακτηριστικό δείγμα «γραφής»– του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ.

Εικόνες από το χθες.
Καρτ ποστάλ της εποχής, με επίκεντρο το Δημαρχιακό Μέγαρο, σε μια πόλη με έντονη κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα.

Αλλαγές.
Μέχρι την τελική διαμόρφωση του κτιρίου έγιναν πολλά σχέδια από τον ίδιο τον Ερνέστο Τσίλερ.

 

Ο Τσίλερ αποτέλεσε σημαντικό κεφάλαιο της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής, από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα έως τις αρχές του 20ού. Απόφοιτος της Βασιλικής Σχολής της Αρχιτεκτονικής του Πολυτεχνείου της Δρέσδης, εργάστηκε στο γραφείο του Δανού αρχιτέκτονα Χάνσεν, ο οποίος είχε αναλάβει την κατασκευή της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1861 ήρθε στην Αθήνα, όπου και εγκαταστάθηκε, για να επιβλέψει την εξέλιξη των εργασιών στην Ακαδημία – έργο με το οποίο συνδέθηκε άμεσα το όνομά του. Πολύ γρήγορα εντάχθηκε στην αθηναϊκή κοινωνία και διορίστηκε καθηγητής στο Σχολείο των Τεχνών. Ανάμεσα στα έργα τα οποία του ανατέθηκαν υπάρχουν πολύ σημαντικά κτίρια εντός και εκτός Αθηνών: το Προεδρικό Μέγαρο, τα θερινά ανάκτορα στο Τατόι, το Εθνικό Θέατρο, το Δημοτικό Θέατρο της Πάτρας, το Μουσείο της Ολυμπίας και πλήθος άλλων οικοδομημάτων, όπως ναοί, σχολεία, μνημεία αλλά και ιδιωτικά μέγαρα και κατοικίες.

 Άποψη.

Το κτίριο από την οδό Ελ. Βενιζέλου με το άγαλμα του
ναυάρχου Μιαούλη να δεσπόζει στην κεντρική πλατεία της πόλης, η οποία φέρει το όνομά του.

 

Οι ενέργειες για την κατασκευή του κτιρίου του Δημαρχείου της Ερμούπολης χρονολογούνται πριν από το 1850. Στα πολεοδομικά σχέδια υπήρχε πρόβλεψη για την ανέγερση ενός μεγάλου συγκροτήματος, το οποίο θα εξυπηρετούσε διάφορες ανάγκες του δήμου και στο οποίο θα συστεγάζονταν διάφορες υπηρεσίες. Ο δήμος αγόρασε το οικόπεδο στην κεντρική πλατεία της πόλης και οι διαδικασίες άρχισαν με την εκπόνηση σχεδίων από πολλούς αρχιτέκτονες, τα οποία όμως ουδέποτε υλοποιήθηκαν. Το θέμα ήρθε ξανά στο προσκήνιο γύρω στο 1871, όταν ο δήμος ανέθεσε τη μελέτη των σχεδίων στον Ερνέστο Τσίλερ.

 

Εργασίες αποκατάστασης.
Στις επεμβάσεις ανακαίνισης συμπεριλήφθηκε και η υαλοσκεπή του κλιμακοστασίου, από την οποία περνά φυσικό φως, που διαχέεται σε όλο το κτίριο.

 

Κύρος.
Το κόστος ανέγερσης του Δημαρχείου ήταν αρκετά υψηλό, αλλά θεωρήθηκε έργο που προσέδιδε αίγλη και κύρος στην πόλη.

 

Διάκοσμος.
Εκτός από την αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου, η διακόσμηση των εσωτερικών χώρων είναι ιδιαίτερα λιτή.

 

Ζήλος.
Προτομή του δημάρχου, Δημήτρη Βαφιαδάκη, χάρη στην επιμονή και τη θέρμη του οποίου ολοκληρώθηκε η κατασκευή του κτιρίου.

 

 

Το κτίριο κατασκευάστηκε κατά την περίοδο 1876-1891, τα προβλήματα όμως που παρουσιάστηκαν στην πορεία της κατασκευής ανάγκασαν τον αρχιτέκτονα να κάνει αλλαγές στα αρχικά σχέδια –αλλαγές τις οποίες επιμελήθηκε προσωπικά, ώστε να δοθεί στο κτίριο ενιαία μορφή. Οι μετατροπές αφορούσαν το επίπεδο της κεντρικής εισόδου αλλά και την προσθήκη ενός τρίτου ορόφου, όμως δε δημιουργούσαν ουσιαστικές διαφορές στο μέγεθος ή στη γενική διάταξη του οικοδομήματος. Η θεμελίωση του κτίσματος έγινε σε πανηγυρική ατμόσφαιρα και με κάθε επισημότητα τον Ιανουάριο του 1876, παρουσία των διοικητικών, στρατιωτικών και θρησκευτικών αρχών του νησιού, αλλά και του ίδιου του αρχιτέκτονα. Παρά το γεγονός ότι οι εργασίες άρχισαν με εντατικούς ρυθμούς, πολύ γρήγορα εκφράστηκαν αντιρρήσεις και διαφωνίες από τον Τύπο αλλά και τους πολίτες, καθώς οι δαπάνες για την ανέγερση του κτιρίου κρίθηκαν πολύ υψηλές και δυσανάλογες των αναγκών της πόλης την περίοδο εκείνη. Άλλοι ζητούσαν να διακοπεί η κατασκευή, άλλοι να διαφοροποιηθεί και άλλοι να συνεχιστεί με βάση τα σχέδια. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και συνέπεσε με το θάνατο του δημάρχου, Δημήτρη Βαφιαδάκη, ο οποίος υπήρξε θερμός υποστηρικτής του έργου.

 

Απλότητα.
Το γραφείο του Π. Ράλλη, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, βουλευτής και υπουργός.

 

Διακόσμηση.
Φλωρεντιανό κομό από έβενο ελεφαντοστού και βενετσιάνικος καθρέπτης στην αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου.

 

Πορτρέτο.
Ελαιογραφία της βασίλισσας Όλγας.